Boşanma sürecinde en çok kafa karıştıran ve en çok merak edilen konuların başında nafaka gelir. Nafaka, boşanma nedeniyle ekonomik olarak zor duruma düşen eşin veya müşterek çocuğun yaşamını sürdürmesi için yapılan maddi destektir. “Ne kadar nafaka alırım?”, “Hangi nafaka türünü talep etmeliyim?” gibi sorular, Hatay’da boşanma davası açan müvekkillerimizin sıklıkla sorduğu sorulardır.
Ata Hukuk Bürosu olarak, bu makalede Türk Medeni Kanunu’nda yer alan temel nafaka türlerini, Hatay Aile Mahkemelerinde nafaka miktarlarının belirlenme kriterlerini ve kritik hukuki detayları açıklıyoruz.
I. Temel Nafaka Türleri Nelerdir?
Hukukumuzda dört ana nafaka türü bulunur ve her birinin talep edilme zamanı ile amacı farklıdır:
1. Tedbir Nafakası (Dava Süresince)
-
Tanım: Boşanma davası açılırken veya dava süresince, ayrı yaşamaya başlayan eşin ve müşterek çocukların geçimini sağlamak amacıyla mahkemece hükmedilen nafakadır.
-
Süre: Dava sonuçlanıp karar kesinleşinceye kadar devam eder.
2. İştirak Nafakası (Çocuğa Destek)
-
Tanım: Velayeti kendisine verilmeyen eşin, çocuğun eğitim ve bakım giderlerine gücü oranında katılmasını sağlamak amacıyla ödenen nafakadır.
-
Süre: Çocuk 18 yaşını doldurana kadar devam eder. (Eğitimine devam ediyorsa, dava yoluyla uzatılabilir.)
(Velayet): Çocuğun bakım ve eğitim giderlerine yönelik olan İştirak Nafakası, doğrudan velayet kararıyla ilgilidir. Velayet kararının nasıl verildiğini öğrenmek için Çocukların Velayeti Kime Verilir? Velayette Anne ve Babanın Hakları makalemizi okuyun.
3. Yoksulluk Nafakası (Eşe Destek)
-
Tanım: Boşanma sonucunda yoksulluğa düşecek, daha az kusurlu veya kusursuz olan eşe, diğer eş tarafından ödenen nafakadır.
-
Süre: Mahkemece belirlenir ve belirli şartlar (yeniden evlenme, yoksulluğun ortadan kalkması) gerçekleşene kadar devam eder.
(Kusur): Yoksulluk Nafakası talep edebilmek için eşin kusur oranının düşük olması gerekir. Kusur kavramı ve boşanma nedenlerinin tespiti hakkında bilgi için En Sık Görülen Boşanma Nedenleri: Hangi Durumlar Kusur Sayılır? başlıklı yazımıza bakabilirsiniz.
II. Hatay Mahkemelerinde Nafaka Miktarı Nasıl Belirlenir?
Nafaka miktarı, kanunda belirli bir formül veya sabit bir oran ile belirlenmez. Hatay Aile Mahkemelerindeki hâkim, dosyayı incelerken takdir yetkisini kullanarak şu temel kriterleri esas alır:
-
Talep Edenin İhtiyaçları: Nafaka isteyen kişinin yaşam standardı, mesleği, yaşı, sağlık durumu ve temel giderleri.
-
Ödeyecek Olanın Mali Gücü: Nafaka yükümlüsünün (ödeyecek olan eşin) maaşı, gelir düzeyi, borçları ve başka bakmakla yükümlü olduğu kişilerin olup olmadığı.
-
Hâkimin Hukuki Değerlendirmesi: Özellikle Yoksulluk Nafakası için tarafların kusur oranları (çekişmeli davalarda kusur tespiti kritik öneme sahiptir).
-
Mal Paylaşımı Sonucu: Boşanma ile alınacak mal ve paranın miktarı, eşin yoksulluk durumunu hafifletebilir.
(Mal Paylaşımı): Mal paylaşımı ile elde edilen gelirin, Yoksulluk Nafakası talebini nasıl etkilediğini anlamak için Mal Paylaşımı ve Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi makalemizi inceleyin.
III. Anlaşmalı ve Çekişmeli Boşanmada Nafaka Farkı
Nafaka, boşanma türüne göre farklılık gösterir:
-
Anlaşmalı Boşanma: Nafaka miktarı ve türü, eşlerin özgür iradesiyle hazırladıkları Anlaşmalı Boşanma Protokolü ile belirlenir. Hâkim, bu protokolü onaylamakla birlikte, çocukların menfaatine aykırı bulursa değişiklik yapabilir.
-
Çekişmeli Boşanma: Taraflar anlaşamadığı için nafaka miktarı tamamen hâkimin takdirindedir. Hâkim, her iki tarafın sosyo-ekonomik durum araştırmasını (SED Raporu) yaparak adil bir miktar belirler.
(Türler): Anlaşmalı boşanmanın daha kısa sürede nafaka sonucuna ulaşma avantajları hakkında daha fazla bilgi edinmek için Anlaşmalı mı, Çekişmeli mi? Boşanma Türleri ve Hatay’daki Güncel Süreçleri başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
IV. Nafaka Miktarlarında Artış ve İndirim (Uygulama)
Nafaka kararları mutlak değildir; değişen koşullara göre artırılabilir veya indirilebilir.
-
Artırım Davası: Enflasyon, çocuğun büyüyen ihtiyaçları (okul masrafları vb.) veya nafaka alacaklısının yoksulluğunun derinleşmesi gibi durumlarda nafaka artırım davası açılabilir.
-
İndirim/Kaldırma Davası: Nafaka yükümlüsünün (ödeyenin) işsiz kalması, ciddi sağlık sorunları yaşaması veya nafaka alacaklısının (alanın) yeniden evlenmesi ya da yoksulluğunun ortadan kalkması durumunda nafaka indirimi veya kaldırılması davası açılabilir.
V. Sonuç ve Ata Hukuk Bürosu’nun Rolü
Nafaka, sadece maddi bir yükümlülük değil, aynı zamanda hassas bir hukuki dengeyi temsil eder. Gerek talep edilmesi, gerekse belirlenen miktarlara itiraz edilmesi profesyonel hukuki destek gerektirir. Hatay’da yerel uygulamaları ve emsal kararları bilen bir avukat, haklarınızın korunmasında ve adil bir miktar belirlenmesinde kilit rol oynar.
Hatay Ata Hukuk Bürosu olarak, hukuki gücünüzü korumak ve değişen ekonomik şartlara göre nafaka taleplerinizi en doğru şekilde mahkemeye sunmak için yanınızdayız.
Nafaka miktarınızın tespiti, tahsili veya değişen koşullara göre yeniden düzenlenmesi için hemen Hatay Ata Hukuk Bürosu ile iletişime geçin.
