Boşanma Davasında Nafaka Talebi Nasıl Yapılır – Haklarınızı Koruyun

Boşanma davası, yalnızca evlilik birliğinin sona ermesiyle ilgili değil; aynı zamanda tarafların ekonomik geleceğini doğrudan etkileyen bir dizi hukuki düzenlemeyi de beraberinde getirir. Bu düzenlemelerin başında nafaka gelir. Özellikle ekonomik anlamda daha zayıf durumda olan eşin korunması amacıyla Türk Medeni Kanunu çeşitli nafaka türleri öngörmüştür. Peki, boşanma davasında nafaka talebi nasıl yapılır, hangi şartlar altında nafakaya hükmedilir? İşte adım adım tüm detaylar…

Nafaka nedir ve kimler talep edebilir

Nafaka, boşanma davası sürecinde ya da sonrasında bir eşin diğerinden maddi yardım talep etme hakkıdır. Mahkeme, hem dava sürecinde hem de boşanma sonrası için nafakaya hükmedebilir. Türk Medeni Kanunu’na göre dört tür nafaka vardır:

1. Tedbir nafakası

2. Yoksulluk nafakası

3. İştirak nafakası

4. Yardım nafakası (genelde boşanma dışında gündeme gelir)

Boşanma sürecinde nafaka talep edebilecek kişiler, ekonomik olarak zayıf düşen ve boşanma sonrasında yoksulluğa düşme riski olan eşlerdir. Nafaka yalnızca kadınlara değil; şartlar oluştuğunda erkeklere de bağlanabilir.

Tedbir nafakası nasıl talep edilir

Tedbir nafakası, boşanma davası devam ederken, eşlerden birinin maddi olarak mağdur olmaması amacıyla geçici olarak bağlanır. Bu nafaka, davanın açıldığı andan itibaren hükmedilebilir.

Tedbir nafakası için yapılması gerekenler:

• Dava dilekçesinde açıkça tedbir nafakası talep edildiği belirtilmelidir.

• Talep gerekçelendirilmelidir: eşin geliri yok, çalışmıyor, çocuklara bakıyor vb.

• Nafaka miktarı, tarafların gelir-gider durumuna göre hâkim tarafından belirlenir.

Bu nafaka, boşanma kesinleşene kadar devam eder ve hükümden sonra yoksulluk nafakası ya da iştirak nafakası gibi kalıcı nafakalara dönüşebilir.

Yoksulluk nafakası şartları nelerdir

Yoksulluk nafakası, boşanma sonrası yoksulluğa düşecek olan taraf lehine hükmedilir. Bu nafakanın bağlanabilmesi için:

• Boşanmanın kusurundan daha ağır kusurlu olunmamalıdır.

• Nafaka talep eden kişi, boşanma nedeniyle yoksulluğa düşecekse, bu ispatlanmalıdır.

• Talep mutlaka boşanma davası sürecinde yapılmalıdır. Karar kesinleştikten sonra nafaka talebi ileri sürülemez.

Örneğin çalışmayan, düzenli geliri olmayan bir eş, evlilik boyunca ekonomik olarak desteklenmişse ve boşanmayla birlikte geçim kaynaklarını kaybedecekse, bu durumda yoksulluk nafakasına hükmedilmesi mümkündür.

Çocuklar için iştirak nafakası nasıl alınır

Boşanma sonrası çocuğun velayetini alan taraf, diğer eşten iştirak nafakası talep edebilir. Bu nafaka, çocuğun eğitim, sağlık, beslenme ve barınma gibi temel ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla ödenir.

İştirak nafakası hakkında bilinmesi gerekenler:

• Velayet hakkı kimdeyse, iştirak nafakasını talep etme hakkı ondadır.

• Nafaka miktarı, çocuğun yaşı, ihtiyaçları ve ebeveynlerin gelir durumuna göre belirlenir.

• Bu nafaka çocuk ergin oluncaya kadar ödenir; ancak eğitimi devam ediyorsa mahkeme kararına göre uzatılabilir.

Boşanma davasında nafaka talebi ne zaman yapılmalıdır

En sık yapılan hatalardan biri, nafaka talebinin dava sırasında açıkça belirtilmemesidir. Oysa ki:

• Nafaka talepleri dilekçede yer almalıdır.

• Talep edilmemiş nafakaya mahkeme kendiliğinden hükmetmez.

• Yoksulluk nafakası, karar kesinleştikten sonra talep edilirse reddedilir.

Bu nedenle, dava dilekçesinde veya cevap dilekçesinde, nafaka türü, talep edilen miktar ve gerekçesiyle birlikte açıkça yazılmalıdır.

Nafaka miktarı nasıl belirlenir

Nafaka miktarı sabit değildir; her dosyada farklı değerlendirilir. Mahkeme aşağıdaki unsurları dikkate alır:

• Tarafların aylık gelir ve gider durumları

• Yaşam standardı

• Bakmakla yükümlü olunan kişi sayısı

• Nafaka alacaklısının çalışma durumu

• Çocuğun yaşı, özel ihtiyaçları (özel okul, sağlık sorunları vb.)

Hâkim, bu unsurları değerlendirerek hem adil hem de sürdürülebilir bir nafaka miktarına hükmetmeyi hedefler.

Nafaka ödemesi yapılmazsa ne olur

Nafakanın zamanında ve eksiksiz ödenmemesi halinde, alacaklı taraf icra takibi başlatabilir. Ayrıca:

• Nafaka borcu icra yoluyla tahsil edilir.

• Ödeme yapılmazsa 3 aya kadar tazyik hapsi cezası uygulanabilir.

• İcra dosyası kapsamında maaş haczi ya da banka hesaplarına blokaj konabilir.

Bu nedenle nafaka borcu ciddi bir yükümlülüktür ve ödemelerin ihmal edilmemesi gerekir.

Nafaka artırımı veya azaltımı mümkün mü

Koşulların değişmesi halinde nafaka miktarının artırılması ya da azaltılması mümkündür. Örneğin:

• Nafaka ödeyen eşin geliri ciddi şekilde düşerse, nafaka azaltımı davası açabilir.

• Nafaka alan tarafın ihtiyaçları artarsa, nafaka artırımı davası açabilir.

Bu davalar için ayrıca bir dava açılması gerekir ve değişen koşulların belgelerle ispat edilmesi önemlidir.

Sonuç

Boşanma davasında nafaka talebi, sürecin en hassas ve stratejik adımlarından biridir. Talep edilen nafaka türü, zamanlaması ve gerekçesi doğru belirlenmezse, hem maddi kayıplar yaşanabilir hem de haklarınız zedelenebilir. Bu nedenle nafaka konusuna dair tüm talepler, uzman bir boşanma avukatı eşliğinde ve titizlikle hazırlanmalıdır.

Unutmayın, nafaka sadece bir hak değil, aynı zamanda geleceğinizi güvence altına alan hukuki bir güvencedir.