Boşanma davası sürecine başlanırken yapılan en önemli hatalardan biri, yetkisiz mahkemeye başvurmaktır. Usulüne uygun şekilde açılmayan davalar, zaman kaybına, ek masraf doğmasına ve sürecin uzamasına neden olabilir. Bu nedenle davanın doğru yerde açılması, hem sürecin sağlıklı ilerlemesi hem de davacı ve davalı açısından hak kaybının önlenmesi adına kritik öneme sahiptir. Bu yazıda, boşanma davasında yetkili mahkeme konusunu detaylı bir şekilde ele alacak, sık sorulan sorulara profesyonel yanıtlar vereceğiz.
Boşanma davası hangi mahkemede açılır
Türk Medeni Kanunu ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na göre, boşanma davası aile mahkemesinde açılır. Aile mahkemesi olmayan yerlerde, asliye hukuk mahkemeleri bu sıfatla davaya bakar. Dava dilekçesiyle birlikte hazırlanan evraklar, yetkili ve görevli mahkemeye sunularak dava açılır. Mahkeme seçimi yalnızca coğrafi olarak değil, davanın niteliğine göre de değerlendirilmelidir.
Boşanma davasında yer bakımından yetki nasıl belirlenir
Hukuken, boşanma davası açma yetkisi, eşlerden birinin yerleşim yeri veya eşlerin son altı aydır birlikte ikamet ettikleri yer mahkemesindedir. Bu iki seçenek arasında tercih hakkı davacıya aittir. Yani, evlilik boyunca birlikte yaşanılan şehirden ayrılmış olsanız bile, o şehirdeki aile mahkemesinde dava açabilirsiniz.
Örnek: İstanbul’da yaşayan bir çift ayrıldıktan sonra biri Ankara’ya taşındıysa, boşanma davası İstanbul Aile Mahkemesi’nde açılabilir.
İkamet adresi değişmişse hangi mahkeme yetkilidir
Boşanma davası açılmadan önce eşlerden biri adresini değiştirmiş olabilir. Bu durumda mahkeme yetkisi, davacının yeni yerleşim yeri veya son birlikte yaşanılan yer esas alınarak belirlenir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus, yerleşim yerinin resmi olarak değiştirilmiş olmasıdır. Yani yalnızca fiziksel olarak taşınmış olmak yetmez, nüfus müdürlüğüne yapılan bildirimle adres değişikliği tescil edilmiş olmalıdır.
Yurt dışında yaşayanlar boşanma davasını Türkiye’de açabilir mi
Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları, boşanma davasını Türkiye’de açabilir. Ancak davanın nerede açılacağı konusunda özel kurallar geçerlidir. Genellikle Türkiye’deki son yerleşim yeri mahkemesi ya da nüfusa kayıtlı olunan ilin aile mahkemesi yetkili olur. Ayrıca, yurtdışında verilmiş boşanma kararlarının Türkiye’de geçerli olabilmesi için tenfiz davası açılması gerekir.
Boşanma davasında yanlış mahkemeye başvuru yapılırsa ne olur
Eğer dava, görevli veya yetkili olmayan bir mahkemeye açılırsa, mahkeme görevsizlik ya da yetkisizlik kararı verir. Bu durumda, dava dosyası harç ve masraflar ödenerek yetkili mahkemeye gönderilebilir. Ancak bu, zaman ve emek kaybına yol açar. Bu tür hataların önüne geçmek için, dava öncesinde mutlaka bir boşanma avukatından hukuki danışmanlık alınmalıdır.
Boşanma davası e-devlet üzerinden açılırsa mahkeme nasıl seçilir
Günümüzde UYAP Vatandaş Portalı üzerinden boşanma davası açmak mümkündür. Ancak bu sistem üzerinden dava açarken de mahkeme seçimi yapılmalıdır. UYAP, ikamet adresinize göre yetkili mahkemeleri listeler ve tercihinizi buna göre yaparsınız. Yanlış seçimlerde dava yine yetkisizlik kararıyla karşılaşabilir.
Evlilikte son 6 ay birlikte yaşama şartı neden önemli
Medeni Kanun’a göre, eşlerin son 6 ay birlikte oturdukları yer mahkemesi, boşanma davasında yetkili mahkeme olarak kabul edilir. Bu süre, birlikteliğin gerçekten orada sürdüğünü ve evlilik birliğinin orada fiilen yaşandığını gösteren objektif bir kriterdir. Taraflar farklı şehirlerde ikamet etmeye başladıktan sonra bu süre dolmuşsa, birlikte oturulan yer yetkisini kaybeder.
Aynı şehirde farklı ilçelerde yaşanıyorsa hangi mahkeme yetkilidir
Aynı şehir içinde birden fazla aile mahkemesi bulunabilir. Örneğin İstanbul’da onlarca adliye binası ve aile mahkemesi vardır. Bu durumda, davanın açılacağı mahkeme genellikle tarafların bağlı bulunduğu adrese göre belirlenir. Sistem otomatik olarak yetkili aile mahkemesini yönlendirir. Ancak, adliyeler arası sevk süreçlerinde dosyanın birden fazla mahkeme arasında dolaşmasını önlemek için adres teyidi yapılmalıdır.
Yetkisiz mahkemeye dava açmanın sakıncaları nelerdir
Yetkisiz mahkemeye başvurmak, sadece dava süresini uzatmakla kalmaz, aynı zamanda harç, posta giderleri ve vekalet ücreti gibi maddi kayıplara da neden olabilir. Özellikle çekişmeli boşanma davalarında, dosya başka mahkemelere gönderilirse tanık listeleri, delil sunma süresi gibi haklar kaybedilebilir. Bu nedenle baştan itibaren doğru mahkeme seçimi hayati önem taşır.
Sonuç ve öneri
Boşanma davasında yetkili mahkeme seçimi, dava sürecinin temel yapı taşlarından biridir. Yanlış seçilen mahkemeler, usuli hatalar, eksik adres tespitleri veya geçersiz yerleşim bilgileri süreci sekteye uğratabilir. Bu gibi durumlar yaşanmadan önce profesyonel bir boşanma avukatı rehberliğinde adım atmak, hem zaman hem de hak kaybını önleyecektir. Unutulmamalıdır ki, davanın ilk adımı olan mahkeme seçimi, tüm sürecin kaderini etkileyebilir.
